Slimme jongens, die chinezen!

Laatst deed ik navraag naar bepaalde gewoontes in China. Dat leverde interessante informatie op, waar ik al dagen op loop te kauwen. De chinezen kennen geen woorden voor ja en nee. Ze vinden iets wel of niet leuk, interessant, prijzenswaardig of mooi, maar een duidelijk ja of nee, kennen ze gewoon niet. Ik zie het yin yang symbool voor me en denk dat ik het begrijp. Alles is onlosmakelijk met elkaar verbonden en tegenstellingen liggen in elkaar besloten.

Hoe zou onze samenleving eruit zien wanneer we erkennen dat er niet één waarheid is en dat het nooit zo zwart-wit is als ja of nee? Zou dat een veiliger gevoel geven, waardoor we beter samen kunnen werken en elkaar geen vliegen af hoeven te vangen?! Zou ons politiek bestel effectiever zijn en meer gericht op lange termijn oplossingen dan op korte termijn gewin?

Brute eerlijkheid
Wat ook opvalt in de uitleg is het verschil tussen onze en chinese omgangsvormen én hoe belangrijk je achterban is. Je netwerk kan je maken of breken en bepaalt hoe ver jij het kunt schoppen in de chinese maatschappij. De omgangsvormen zijn in onze ogen zeer overdreven. Ten eerste geven ze veel complimenten en wil je zelf voet aan de grond krijgen, dan kun je maar beter in alle oprechtheid meedoen aan deze gewoonte. Het is uitermate belangrijk om een visitekaartje dat iemand je geeft met twee handen aan te pakken, als een werkelijk waardevol cadeau.
Mooie gewoonte, daar spreekt respect uit. Chinezen vinden het daarentegen doodnormaal om je het hemd van je lijf te vragen. Ze willen graag weten hoeveel je verdient en ook hoeveel je weegt. Ja en nee is te direct, maar ze zeggen gerust iets in de geest van “hoeveel weeg jij nou, want je bent de laatste tijd zo dik en lelijk geworden”. Zulke eerlijkheid wordt bij ons niet gewaardeerd 😉

Wat zit daar voor ons in?
Geen ja of nee kennen, waardoor je als vanzelf respectvol omgaat met ieders eigen mening en nuancering. Aandachtig omgaan met elkaar en de uitwisseling van visitekaartjes als waardevol bestempelen. Maar ook als een kind zo direct naar zaken informeren die wij in onze cultuur als privé en intiem beschouwen. Hoe vreemd het ook is voor ons, zie ik er wel een voordeel in. Wanneer in China iemand je een vraag stelt, willen ze ook werkelijk iets over jou weten. Dat is toch heel anders dan ons gebabbel over koetjes en kalfjes, waar alle gelegenheid is om je anders voor te doen dan je je werkelijk voelt. Wij kennen natuurlijk ook de kracht van een netwerk, maar vinden het heel normaal om als individu beschouwd te worden. We vergelijken onszelf met anderen en zijn competitief ingesteld. Het is vaak ik tegen de rest, zelfs in gezinnen, families en alle andere vormen van collectieven waar we ons in bewegen. Blijkt hieruit dat chinezen veel meer vanuit het collectief leven en werken?

Als burn-out coach zie ik daar zeker de voordelen van. Elke keer weer blijkt dat mensen veerkrachtiger en gezonder zijn, wanneer ze meer verbinding met hun omgeving ervaren. Toch merk ik vaak tijdens coachingsgesprekken dat allerlei onzekerheden waar mensen mee worstelen niet met anderen besproken worden. Wanneer mensen zich vooral als eenling zien en voelen, ervaren ze de veiligheid niet om hun problemen te delen. Wat begint als een kleine frustratie, kan door erover te blijven piekeren uit groeien tot een gigantische onzekerheid waar mensen soms jarenlang mee worstelen. Kwetsbaarheid vinden we doodeng en proberen we uit alle macht te voorkomen.

Bevrijdend
Terwijl openheid van zaken geven over onzekerheden steevast leidt tot opluchting omdat dan blijkt dat jij echt niet de enige bent die met een probleem loopt. Wie zich bevrijd heeft van de neiging om goedkeuring buiten zichzelf te zoeken, komt als vanzelf tot de ontdekking dat jouw ja of nee niets af doet aan de waarheden die ieder voor zich heeft. Net zoals dat chinese nieuwsgierigheid anders is dan een (onuitgesproken) veroordeling. Alsof ze daar wel begrijpen dat een veroordeling alleen pijnlijk is wanneer je die jezelf aandoet.

Mooi die oosterse wijsheid, doe er je voordeel mee!

Marina Schriek

Ps. Dank je wel Annemieke voor jouw uitleg!